‘Steun aan lokale omroepen mag geen negatieve gevolgen hebben voor lokale kranten’

HUIZEN - Het voortbestaan van de nieuwsvoorziening in de regio wordt de komende jaren steeds moeilijker. Het kabinet wil lokale en regionale omroepen financieel meer steunen, maar de hoofdredacteuren van de lokale kranten vrezen dat het nieuwsaanbod daardoor eenzijdiger wordt. 

En dat kan niet de bedoeling zijn van de kabinetsmaatregel, zegt Jolanda de Rijk van Enter Media, de uitgever van de nieuwstitels van Enter Media in Weesp, Diemen en ’t Gooi. Zij deelt de mening van de hoofdredacteuren: “We moeten voorkomen dat de steun aan publieke omroepen negatieve gevolgen heeft voor de lokale en regionale uitgevers. Versterking van de lokale journalistiek lukt alleen door het totale medialandschap mee te nemen in de beleidsvorming. Dus ook de huis-aan-huistitels en hun nieuwssites.”

Personeel weg

Lokale hoofdredacteuren zijn klip-en-klaar over wat er gaande is. “Lokale omroepen ontvangen soms subsidies van wel 250.000 euro ter professionalisering van de omroepen. Daarmee halen ze personeel weg bij de nieuwsbladen en ontstaat er een ongelijk speelveld ten opzichte van de uitgeverijen. Laten we vooral ook niet vergeten dat onderzoek van het Commissariaat voor de Media duidelijk laat zien dat het bereik van de lokale omroepen ver achterblijft bij dat van de huis-aan-huiskranten. Het wordt hoog tijd dat het beleid van de overheid aansluit bij en recht doet aan de cruciale rol van huis-aan-huisbladen en regionale kranten”, stelde een van hen in een onlangs gehouden enquête door onderzoeksbureau GfK in opdracht van brancheorganisaties NDP Nieuwsmedia en de Nederlandse Nieuwsblad Pers (NNP).

Grootste bereik

Het bereikonderzoek van het CvdM van vorig jaar liet zien dat het huis-aan-huisblad hét medium is dat door de meeste inwoners van Nederland wordt gebruikt. Ruim 90 procent van de hoofdredacteuren geeft aan dat het bestaansrecht van hun titels in grote mate afhankelijk is van de inkomsten van de (papieren) krant. Jolanda de Rijk, die ook vice-voorzitter is van de NNP: “De huidige mate van concurrentie heeft negatieve invloed op het verdienmodel van de huis-aan-huisbladuitgever en kan daardoor het medium dat juist de meeste inwoners weet te informeren in gevaar brengen.”

Oplossing

Als oplossing bepleiten NDP Nieuwsmedia en de NNP dat - in navolging van de landelijke publieke omroep - de lokale, streek- en regionale omroepen zich op hun online kanalen beperken tot reclame voor algemeen nut. Door ruimte te laten aan uitgevers om lokale en regionale advertenties aan te trekken, zo menen beide brancheorganisaties, geeft ze dat een stabielere basis om hun redacties te bekostigen. Herman Wolfswinkel, directeur van NDP Nieuwsmedia: “Voor een vitaal journalistiek landschap is het nodig dat we de handen ineenslaan en dat er nieuwe afspraken worden gemaakt over de balans tussen omroepen en de schrijvende journalistiek. In een aantal Europese lidstaten gebeurt dat al.”

Verontrustend beeld

De gezamenlijke brief die hoofdredacteuren van regionale dagbladen en lokale kranten vorig jaar aan de Tweede Kamer en het kabinet stuurden, was voor brancheorganisaties NDP Nieuwsmedia en de Nederlandse Nieuwsblad Pers aanleiding om onderzoeksbureau GfK een enquête te laten uitvoeren. De meerderheid van de hoofdredacteuren heeft deelgenomen.

(Tekst loopt verder onder de afbeelding)

 Beeld: NNP

De uitkomsten schetsen een verontrustend beeld over de toekomst van de regionale en lokale nieuwsvoorziening. Bijna driekwart (72 procent) van de lokale hoofdredacteuren is van mening dat het voorbestaan van hun nieuwstitel steeds moeilijker wordt. Ook ziet men grote uitdagingen bij het bereiken van jongeren. Bijna 90 procent van alle hoofdredacteuren die meewerkten aan het onderzoek stelt dat publieke omroepen regelmatig het nieuws uit de krant overneemt. Dit leidt er volgens het overgrote deel van de hoofdredacteuren toe dat het moeilijker is om opbrengsten te genereren uit betalende lezers en adverteerders, waarmee de redacties worden gefinancierd.

Audiovisueel

Een overgrote meerderheid van de regionale hoofdredacteuren geeft dan ook aan last te hebben van gratis nieuwsartikelen op de websites van de publieke omroepen. Maar liefst 83 procent van de lokale hoofdredacteuren is er daarom voorstander van dat omroepen zich richten op online video’s. Op die manier vullen het geschreven nieuws van dagbladen en de audiovisuele content van omroepen elkaar aan. Dat voorkomt overlappend en verschralend nieuwsaanbod.

Bijna 60 procent van de lokale hoofdredacteuren is het helemaal eens met de stelling ‘dat opbrengsten van online nieuws bij hun titel wordt bemoeilijkt door de publieke omroep in de regio’. Bijna 70 procent zegt financieel last te hebben van activiteiten van publieke omroepen op de advertentiemarkt. Ze zijn het eens met de stelling ‘dat het beter zou zijn als omroepen in beperkte mate of geen advertenties tonen’.

“Er gaat zestien miljoen euro naar lokale en regionale omroepen om de nieuwsvoorziening te versterken. En niet alleen om radio- en tv-programma’s te maken, ook om (online) geschreven nieuws te gaan verzorgen. Voor de huis-aan-huiskranten betekent dit onwenselijke concurrentie en een bedreiging van hun verdienmodel. Als je bij de lokale omroep hetzelfde nieuws kunt lezen, verliest de krant online en op papier een stuk van zijn waarde voor adverteerder”, aldus één van de lokale hoofdredacteuren.